تعریف گلخانه
گلخانه یا Green house به فضای بسته ای گفته میشود که توانایی کنترل دما و رطوبت برای رشد سایر گیاهان در فصل های مختلف سال را داشته باشد. گلخانه‌ها بر حسب اینکه چه نوع مصالح ساختمانی با چه طراحی به شکل های مختلف تقسیم بندی میشوند.در ادامه این مقاله میخواهیم کلخانه ها را از نظر شکل ظاهری و کاربردهای مختلف آنها بررسی کنیم.
گلخانه را بر اساس نوع استفاده و کاربری آن به چهار دسته تقسیم میکنیم:
معمولا این گلخانه ها برای آموزش دانشجویان و کار آموزان طراحی و ساخته میشوند.بنابراین گلخانه باید دارای امکانات کشت خاکی و هیدروپونیک را باشد.
فاصله بین ردیف های کشت جهت تردد کارآموزان بیشتر از سایر گلخانه ها میباشد. این گلخانه ها مجهز به کلیه تجهیزات جانبی، گرمایشی ، سرمایشی، آبیاری و، سیستم های کنترل دما رطوبت ، CO² و… می باشد. تجهیزات دارای کمترین آلودگی صوتی بوده و همچنین تا حد جهت یکنواخت نشدن فضای گلخانه تا حد امکان این فضاها را متنوع و جذاب طراحی میکنند.
گلخانه آموزشی باید در تمام فصول سال قابل استفاده باشد، نوع پوشش مناسب این گلخانه ها از شیشه یا ورقهای پلی کربنات است، به هیچ وجه پوشش های پلی اتیلنی (پوشش موقت) توصیه نمی گردد.
این گلخانه ها معمولا جهت تحقیق و اصلاح ساختار ژنتیکی، کشت بافت، تاثیر پارامترهای دما، نور، CO² ،رطوبت، تهویه به رشد و نمو، بررسی انواع آلودگی های میکروبی، ویروسی، قارچی و آفات و بیماری ها در گل و گیاه ساخته میشوند.بنابراین کنترل پارامترهای محیطی با سایر گلخانه ها متفاوت است. تعبیه پنجره کناری و سقفی باید بصورتی باشد که هیچگونه درز و شکافی بین پنجره و محل نصب آن نباشد
ویژگی های گلخانه تحقیقاتی
مجهز به سیستم های اتوماسیون است.
پنجره ها مجهز به توری ضد حشره است.
معمولا مساحت این نوع گلخانه های تحقیقاتی ۲۵۰ تا ۵۰۰ متر مربع است.
این نوع گلخانه ها بیشتر برای نگهداری درختچه های زینتی و یا گلدان ها مورد استفاده قرار می گیرد. زیبایی این گلخانه ها به جهت استفاده آنها در فضا های باز منازل و یا باغچه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، مساحت این گلخانه ها به جز مواردی که از فضای داخل آن برای پذیرایی و یا استراحت استفاده می گردد، کوچک می باشد.اسکلت اصلی این گلخانه ها عمدتاً از آهن گالوانیزه و پوشش آن نیز از شیشه و یا ورقهای پلی کربنات است.
استفاده بهینه از نهادهای کشاورزی ( آب، بذر،کود، سموم و …)
استفاده از روش کشت هیدروپونیک (آبکشت)
کنترل بیماریها ، آفات ، آلودگی های احتمالی
اشتغال زایی
استفاده از زمین هایی که ممکن است کشت باز در آنها امکان پذیر نباشد.
حداقل مساحت که دارای توجیه اقتصادی و مقرون به صرفه باشد ۵۰۰۰ متر مربع و برای مساحت بالاتر از ۵۰۰۰ متر مربع نیازمند به کنترل بیشتر پارامترهای محیطی( نور ، دما، تهویه ، رطوبت ،CO² وآفات و بیماری ها) هستیم.
شیب تندی که در سقف این نوع گلخانه ها وجود دارد باعث هدایت برف و باران به سمت ناودانی و همچنین هدایت تعرق داخل گلخانه به طرفین شده و از طرفی باعث شکست اشعه نور به سمت داخل گلخانه برای حداکثر استفاده از تابش نور میگردد.
به دلیل زیاد بودن وزن شیشه نسبت به سایر پوشش ها و همچنین ابعاد کم شیشه فاصله ستونها از همدیگر کم است و وزن سازه زیاد است ، بنابراین سازه سنگین و گران است.این سازه ها معمولا در منطقی که باد زیادی می وزد و همچنین بارش برف سالیانه زیاد است کاربرد دارد.
ضریب انتقال حرارت شیشه نسبت به سایر پوشش ها بالا بوده که از معایب این سازه به شمار می رود. به همین دلیل برای کنترل حرارت معمولا از پوشش های دو جداره ورقهای پلی کربنات استفاده می کنند که مستلزم صرف هزینه بیشتری است.
پوشش این نوع گلخانه ها به دلایل زیر از شیشه می باشد:
شرایط لازم برای یک گلخانه خوب حجم و فضای کافی است زیرا هر قدر حجم و فضای یک گلخانه بیشتر باشد چرخش هوا در گلخانه بهتر و در نتیجه CO² لازم برای انجام عمل فتوسنتز به مقدار کافی در اختیار گیاه قرار میگیرد.
خوب بود