اهمیت تاسیسات موجود در بیمارستان – گروه مهندسین موفق
اهميت و حساسيت بحث تاسیسات در بيمارستان ها سبب شده است که طراحي تاسيسات مکانيکي آن از پيچيدگي خاصي برخوردار باشد. در نتيجه دقت در محاسبات و رعايت اصول استانداردهاي بين المللي که در مورد بيمارستانها وضع شده است بايستي دقيقا مد نظر طراح تاسيسات باشد، از طرفي بحث درمان بيمار در کنار ايجاد شرايط آسايش انسان ها نيز از نکات اساسي در طراحی تاسيسات مکانيکي تهویه مطبوع در بیمارستان است .
فضاهای تاسیساتی بیمارستان شامل:
انبار و موتورخانه گازهای طبی
محلی برای قرار دادن ژنراتور به عنوان نیروگاه
موتورخانه برای گرمایش و سرمایش و لوله های آب مصرفی و تولید بخار
محلی واقع در فضای آزاد(سایت) برای تصفیه فاضلاب
محلی واقع در فضای آزاد جهت جمع آوری زباله ها
کارگاههای تعمیراتی
تهویه مطبوع
یخچال
سیستم های الکتریکی-روشنایی-ارتباطات-موتورها و کنترل
آسانسور ها
فضاهاي اصلي بيمارستان شامل اتاق هاي عمل، ريکاوري، کتابخانه، آمفي تئاتر، سالن غذاخوري، اتاق هاي بستري کلينيک، آزمايشگاه ها، اتاق پزشکان، پرستاران و اتاق هاي اداري و بخش های آشپزخانه، خدماتی، مرکز استریل و … می باشد.
منابع آلودگی در بیمارستان
سطح آلودگی موجود در هوا در یک اتاق تمیز بستگی به فعالیت پرسنل و حرکت تجهیزات آن محیط دارد. اما مشخص شده که بسیاری از این آلاینده ها چند منبع اصلی دارند:
امکانات وسایط : در، دیوارها، رنگ و پوشش، مصالح ساختمانی، گرد و غبار دستگاه تهویه، بخارات موجود در فضا،
مردم : پوست بدن، روغن و کرم ها، آب دهان، مو، لوازم آرایشی و عطر، پرز لباس ها
ابزار و تجهیزات: سایش ذرات، روان کننده ها، ارتعاشات،
ذرات شناور: باکتری ها و مواد آلی مرطوب، مواد شیمیایی تمیز کننده، آب مقطر
معمولا براي تامين شرایط آسایش، کنترل درجه حرارت و رطوبت و فشارهای مثبت و منفی و انتقال هوا و … از دو سيستم استفاده مي کنيم که به شرح زير است :
سيستم اول :
سيستم پيشنهادي جهت گرمايش و سرمايش اتاق هاي بستري، کلينيک، اتاق پزشکان و پرستاران و اتاق هاي اداري و راهروها و فضاهای ارتباطی استفاده از سيستم فن کويل با توزيع هواي تازه مرکزي است. در اين سيستم بار سرمايي و گرمايي تماما توسط فن کويل جبران مي شود و هواي مورد نياز براي هر فضا توسط يک دستگاه هواساز مرکزي تهيه و توسط شبکه کانال کشي به داخل اتاق ها توزيع مي شود به عبارت ديگر چون هواي تازه توسط هواساز جداگانه تامين مي شود در نتيجه مي توان اين هوا را از لحاظ دما و رطوبت و درصد تميزي کاملا کنترل کرد .
معمولا هواي تازه را روي فیلترهاي مخصوص عبور داده و به شرایط هواي داخل اتاق مي رسانيم. بزرگترين مزیت اين سيستم کنترل موضعي دماي اتاق است که توسط ترموستات انجام مي شود، ارتباط ترموستات با موتور فن کويل است که به آن فرمان روشن و خاموش مي دهد. همچنين ميزان هواي تازه که ايجاد فشار مثبت مي کند قابل کنترل است .
معمولا براي هر اتاق بستری از فن کويل سقفي که در بالاي درب ورودي نصب مي شود استفاده نمود، مزيت استفاده از فن کويل سقفي اين است که اولا از دسترس به دور است و ثانيا فضاي داخل اتاق را اشغال نمي کند. کانال هواي تازه نيز يا مستقيم هوا را به داخل اتاق مي رساند و يا به فضاي هوابندي شده پشت فن کويل ختم مي شود و همچنین امکان کنترل درجه حرارت فضاها را به صورت موضعی (local) فراهم می گردد.
سيستم دوم :
سيستم پيشنهادي جهت گرمايش و سرمايش اتاق هاي عمل و ريکاوري، اتاق هاي زايمان، جراحي، نوزادان و بخش های ICU و CCU و سایر فضاهای حساس استفاده از هوارسان یک منطقه ای یا چند منطقه اي است که اصولا استفاده از هوارسان هاي چند منطقه اي براي فضاهايي پيشنهاد مي گردد که دما و رطوبت نسبي فضاهاي مجاور يکسان نباشد به عبارت ديگر بخواهيم دما و درصد رطوبت نسبي هر منطقه بطور جداگانه قابل کنترل و تنظيم باشد.با توجه به اينکه اتاق هاي عمل و سایر مناطق حساس با صددر صد هواي تازه کار مي کنند این هواسازها فقط داراي يک ورودي جهت هواي تازه مي باشند . در هواسازهاي چند منطقه اي معمولا دو کويل سرد و گرم به طور موازي در آن قرار دارد .(استفاده از کویل های پیش گرمکن برای حفاظت کویل های دستگاه ها در مناطق اقلیم سرد مرسوم می باشد)
دسته بندی فضاها
در بیمارستان ها بسته به جدی بودن خطر آلودگی و سرایت از طریق هوا، درجات مختلفی از ضد عفونی بودن هوای ورودی به فضا و هوای خود فضا مطرح می باشد. فضاهای موجود در قسمت های مختلف بیمارستان به یکی از دو گروه زیر تعلق دارند:
فضاهای گروه1: شرایط بالا یا خیلی بالای ضد عفونی را لازم دارند.
فضاهای گروه 2: شرایط معمولی ضد عفونی را لازم دارند.
این که هر فضا به کدام یک از دو گروه مذکور تعلق دارد در جدولی که در آخر فصل به ضمیمه آمده قید شده است.
اتاق عمل
به دليل عدم نفوذ هواي بيرون به داخل اتاق هاي عمل، فشار نسبي اين فضا مثبت است. هوای این اتاق به دلیل امکان آلودگی برگشت داده نمی شود و به طور کامل تخلیه می گردد که البته با استفاده از فیلترهای مخصوص و توزیع هوا میتوان با رعایت ۲۵ مرتبه در ساعت اقدام به جا به جایی هوا نمود.
اتاق استراحت بعد از عمل
به دليل عدم نفوذ هواي بيرون به داخل، فشار نسبي اين فضا مثبت است
هواي اين اتاق نيز برگشت داده نمي شود.
در هر ساعت شش مرتبه حجم هواي اتاق استراحت بعد از عمل بايستي جابجا گردد .
در هر ساعت دو مرتبه حجم هواي اتاق استراحت بعد از عمل با هواي تازه تعويض مي گردد .
اتاق بستري
فشار نسبي اتاق بستري صفر است .
هواي اتاق بستري برگشت داده نمي شود.
در هر ساعت دو مرتبه هواي اتاق بستر جابجا مي گردد .
